Yangın, önüne geleni küle çeviren devasa bir öğütücü gibi…
Bu yıl farklı noktalarda çıkan ve nedeni henüz tam olarak belirlenemeyen yangınlar başta Akdeniz coğrafyası olmak üzere tüm dünyayı etkileyen bir afet haline geldi. Küresel ısınmanın boyutları tartışılırken başımıza gelen afetler “ben artık yanı başınızdayım” dercesine bizleri uyararak önlem almamızı söylüyor. Bizler çöpe attığımız bir pet şişesiyle mi dünya çöl olacak derken o pet şişeleri ya da bizim çöplüğümüz doğayı, havayı, suları kirletiyor. Doğanın dengesini bozuyor. Bazen buzulları eriterek bazen sellerle bazen de orman yangınlarıyla karşımıza çıkıyor.
Birazda ormandan bahsedelim. Orman; büyük bir canlı organizma şeklinde ifade edilen ekosistem olarak tanımlanabilir. Ormana sadece ağaç topluluğu gözüyle bakmamız hem dar kapsamlı hem de bilinçsiz bir ifade olur. Peki, orman arazisi ve orman arasındaki farkı bilebiliyor muyuz? Kendiliğinden yetişmiş veya insan eliyle yetiştirilmiş ağaç ve ağaççık örtüsü orman; ormanla kaplı araziler ise, orman arazisi olarak tanımlanır. Bu arazi, içerisinde sadece ağaç değil hayvan, su, toprak… vb. birçok unsuru da barındırır. Bu unsurlardan biri veya birkaç tanesinin zarar görmesi tabiatın dengesini bozduğu için bir domino taşı etkisi yaratır. Bizler evlerimizde yatarken ekmeğimizden sebzemize toprağımızdan havamıza kadar her şey etkilenmiş olur.
Orman amenajman etütlerine göre Türkiye’nin orman arazisi büyüklüğü 22.621.935 hektar kadardır. Bu veriye göre ülke alanının % 27.60’lık bir payının orman arazilerinden oluştuğu anlaşılmaktadır. Bu oran Rusya’da 49.40, Almanya’da % 32.00, Yunanistan’da % 28.43, İtalya’da % 35.00, Japonya’da % 67.08, Çin’de % 21.83, A.B.D.’nde % 33.84, Finlandiya’da % 76.7, İran’da % 06.72, Hindistan’da % 23.68dir. Türkiye, bu bilgilere baktığımızda Avrupa baz alındığında orta seviyede, Ortadoğu baz alındığında yüksek seviyede orman arazisi olan bir ülkedir. Orman dağılışına baktığımız zaman orman arazisinin %75 oranında kıyı bölgelerimizde % 25 oranında ise iç kesimlerdeki bölgelerde olduğu görülür. Türkiye’ye yeşille mavinin buluştuğu ülke denilmesinin en önemli nedeni de budur. İç kesimlerde bozkırın hâkimiyeti sürerken ülkenin kıyı kesimleri yeşilin en güzel renklerini barındırır.
Yangınların çokluğu nedeniyle Akdeniz Ekosistemine bakacak olursak bu sistem, Akdeniz havzası ile birlikte kıtaların batı, güneybatı kıyılarında ortaya çıkan; yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlı iklim tipi ile belirginleşen, kendine özgü çalı formasyonu (maki) ile dikkat çeker. Kendine özgü ibaresi manidar çünkü endemik bitki türü çok fazladır. Yazın kurak olan dönemlerde bitkiler ve hayvanlar stresli bir dönem geçirir. Bu stresli dönemin içerisinde bide orman yangınları gerçekleşir ve orman yangınlarında tabiatın tahribatının boyutu maalesef eko sisteme zarar verecek kadar büyük olur.
Türkiye’de orman yangınlarının çoğu kurak dönemde yaz ayında gerçekleşir. Avrupa Orman Yangını Bilgi Sistemi (EFFIS) verilerine göre Orman yangınların da 2008 ila 2020'de her yıl ortalama 20 bin 760 hektarlık alan yanarken, yangınların sayısı ortalama 58 olarak kayıtlara geçti. Bu miktar son 8 ayda yüzde 755 artarak orman yangınlarının sayısı 2021'de 159'a çıktı ve 2021’in ocak ile ağustos ayları arasında kül olan ormanlık alan 177 bin 476 hektara ulaştı. Bu oran toplam orman varlığımıza baktığımızda azımsanmayacak kadar fazladır. Olağanüstü boyutlardadır.
Orman yangınlarının kontrol altına alındığı bu günlerde yaralarımızı yavaş yavaş sarmaya başlamışken Akdeniz’de ki ekosistemin dikkate alınarak hareket edilmesi gerekiyor. Bu ekosistemi bozacak bitki formasyonunu ekmemiz halinde tüm doğanın etkileneceğini unutmamalıyız. Çam ağacının yerine meyve ağacı ekilmesi veya orman arazilerinin imara açılması bu ekosistemin ölüm fermanını yazmak demek. Çocuklarımıza üzülerek bıraktığımız bu mirastan kendi adıma utanç duyuyorum. Umarım verilen sözler tutulur. Tabiatı katleden bir nesil yerine yeşilin kıymetini bilen bir nesil gelir.
FACEBOOK YORUMLAR